Ik schenk je een vrucht
van de boom van leven
Cursus: Kennisontwikkeling in historisch perspectief;
De groei naar spirituele volwassenheid.
Onder leiding van Frederike de Jong, therapeut, filosoof, docent.
Hoe komen we eigenlijk aan wat we tegenwoordig ‘kennis’ noemen en wat hebben we daarvoor in de geschiedenis aan kennisvormen achtergelaten? Denk bij kennis dus niet alleen aan wetenschap, maar ook aan alternatieve, intuïtieve, religieuze en spirituele vormen van kennis.
In deze cursus krijg je een kader aangereikt waarbinnen historische gebeurtenissen die hebben bijgedragen aan de totstandkoming van het westerse kennisconcept kunnen worden geplaatst, om tot een beter begrip van de geschiedenis te komen. Vanuit dat begrip is het ook duidelijker wat het huidige tijdsgewricht van ons vraagt. De gedachte is dat we alle vormen van kennis nodig hebben, om tot spirituele volwassenheid te komen.
Het is een cursus van 4 dagen waarin presentatie, gesprek en oefening elkaar afwisselen. Nieuwe data voor de cursus volgen. Je kunt je belangstelling aan mij doorgeven via de mail. Dan stuur ik je bericht als de volgende cursus van start gaat.
Kosten zijn 285 euro voor vier dagen of 80 euro per module van één dag, inclusief koffie en thee, exclusief lunch (zelf meenemen). Is de prijs een belemmering om mee te doen, neem dan contact met me op voor overleg.
Informatie, overleg en opgave: Frederike de Jong, wijsheidvansophia apestaartje gmail.com. Lees ook de inschrijfvoorwaarden.
In het dagelijks leven sta ik als docent filosofie, religie en ethiek voor de klas. Gesprek is tijdens mijn lessen de manier om tot gezamenlijke groei en ontwikkeling van inzichten te komen.
De cursus is in 2016 voor het eerst gegeven. Uit de evaluatie:
We zijn vier dagen met de cursus bezig geweest, en als je het eenmaal gehoord hebt, wordt het deel van je bestaan. Het was fijn dat we de tijd hadden, als je ziet wat we allemaal aangeboden kregen. Ik ervoer de rijkdom van de ontmoeting met elkaar, echt een cadeautje.
Je bracht het model ‘de tijdspiraal’ als een communicatiemodel en niet als ‘waarheid’. Ik heb het gevoel dat we zijn meegenomen in een mogelijkheid, een beeld. Een heel rijk beeld. Al die verschillende invalshoeken die je erin gestopt hebt, dat eeuwige vraagstuk van dat mannelijke en vrouwelijke, hoe komt het toch dat de vrouwen zo weggezet zijn, dat is voor mij altijd een hele trigger. Daar ben ik ook zeker op afgekomen. Als je dan ziet hoeveel honderden, duizenden jaren dit al speelt, dat dat zo volledig zijn plek krijgt vind ik heel mooi. Die gnosis herken ik ook heel erg. Dat je dat in al die wijsheidstradities kunt terugvinden, dat vond ik prachtig. Misschien is dat wel het kostbaarste uit het hele model. Die pijl, dat vond ik heel mooi, ook heel hoopvol. Voor iedereen bereikbaar. Maar ook die valkuilen in het model waren mooi. Zo in perspectief zijn het ook geen valkuilen meer maar kansen om het anders te zien. Ook naar anderen toe. We zijn vaak zo veroordelend en daar begint de oorlog alweer. Heel veel kennis om weer op door te gaan. Mooi ook hoe we allen vanuit onze eigen expertise onze bijdrage leverden, zodat het iets van ons met elkaar werd. Een logica die je iedereen wel zou gunnen, wat zou het fijn zijn als dit meer gedeeld werd.
Dag 1
OCHTEND De groei van kennis vanaf de prehistorie
Introductie van een model om ontwikkeling (individueel en collectief) te kunnen begrijpen. Ik noem het model ‘de tijdspiraal’ omdat het inzicht geeft in hoe de geschiedenis spiraalsgewijs verloopt. Ik knoop aan bij de filosoof Arnold Cornelis (1934-1999) die onderscheid maakte tussen drie fasen in de menselijke geschiedenis, die hij ‘het natuurlijke systeem’, ‘het sociale regelsysteem’ en ‘communicatieve zelfsturing’ noemde, en voeg aan zijn visie een spirituele dimensie toe.
MIDDAG Waar komen we vandaan? Wat we kunnen leren van de prehistorie
De geschiedenis is geschreven door de overwinnaars van de geschiedenis. Onze vooronderstellingen over de prehistorie blijken vaak gekleurd te zijn door de inzichten van de overwinnaars, maar hoe betrouwbaar zijn die? Een reconstructie van de geschiedenis aan de hand van archeologische vondsten, de analyse van tekstfragmenten en het leren verstaan van mythen en symbolen. Kennis die relevant is voor de begeleiding van regressies en voor ons leven van alle dag.
Therapeutische doelstelling: We stellen – waar nodig – onze eigen beelden van het verre verleden bij om regressies adequater te kunnen begeleiden.
Dag 2
OCHTEND Hobbels op de weg: collectieve struikelblokken en kansen
Elke ontwikkeling (individueel en collectief) verloopt volgens een vast patroon, vergelijkbaar met de ontwikkeling die een rups doormaakt, via een popstadium tot vlinder. Elke stap naar een volgende fase gaat gepaard met levenslessen die geleerd moeten worden. Dit leerproces geeft verwarring als de logica erachter niet wordt doorzien, en kan leiden tot dwalingen. Worden de levenslessen geleerd en de stappen gezet, dan leidt dit proces tot individuele en culturele catharsis.
MIDDAG De kundalini: individuele ontwikkeling
Individuatie is een term uit de Jungiaanse psychologie. De term verwijst naar de weg die de menselijke ziel aflegt, van ‘de paradijselijke staat’, een staat van heelheid, via ontwikkeling, naar de oorspronkelijke staat van heelheid maar op een volgend niveau van ontwikkeling. Het is de weg van het ontwaken van de kundalini, een proces van spiritueel ontwaken. Over spirituele onrust en spirituele crisis: kansen en uitdagingen.
Therapeutische doelstelling: We herkennen spirituele onrust en – crisis en verdiepen onze therapeutische vaardigheden om het proces van spiritueel ontwaken te begeleiden.
Dag 3
OCHTEND Soorten kennis: Het wetenschappelijke kennisideaal
De wetenschap lijkt heden ten dage de leegte op te vullen die religie achter gelaten heeft. Hoe is het wetenschappelijk kennisideaal eigenlijk tot stand gekomen en wat heeft het ons gebracht? We lopen de ontwikkelingen vanaf de prehistorie langs en staan stil bij een aantal filosofen die van grote invloed zijn geweest op de totstandkoming van dat ideaal. We wegen af wat we meenemen uit de geschiedenis als waardevol en wat we beter als dwaalwegen kunnen achterlaten.
MIDDAG Waar zijn we nu? Koers bepalen
Actuele gebeurtenissen, zoals het religieuze geweld, de bankencrisis en gesjoemel met cijfers, zijn te verklaren in het licht van ‘de tijdspiraal’. Volgens Arnold Cornelis zijn we cultureel verdwaald als we een probleem op hetzelfde logische niveau willen oplossen als waarop het is ontstaan. Volgens hem moeten we naar een logisch hoger niveau gaan om de huidige culturele problemen op te lossen. We onderzoeken wat de uitdagingen zijn waar we voor staan met de stap die voor ons ligt.
Therapeutische doelstelling: we kennen ons eigen ‘zinsperspectief’ en oefenen ons in het begeleiden van anderen bij het leren kennen van hun zinsperspectief.
Dag 4
OCHTEND Soorten kennis: Gnosis, de kennis van het hart
In de loop van de geschiedenis heeft zich behalve het wetenschappelijk kennisideaal nog een ander kennisideaal ontwikkeld. Dat wordt aangeduid met de term ‘gnosis’ of aanverwante termen. Het is de kennis van het hart. Van oudsher staan de verschillende benaderingen tegenover elkaar als water en vuur, maar het lijkt erop dat ze elkaar nodig hebben om het toekomstvisioen te kunnen begrijpen dat vele wijsheidstradities ons voor ogen houden.
MIDDAG Waar gaan we naar toe? Spirituele volwassenheid
Spirituele volwassenheid niet als laatste ‘stap’ op de weg van spirituele ontwikkeling, maar als integratie van alle wegen die leiden naar een gemeenschappelijke ‘doel’. Hoe kunnen we over dat doel denken, zonder het belang van individuele en culturele verschillen uit het oog te verliezen? We bevinden ons in het oog van de tijdspiraal en ervaren hoe we door ‘de crisis’ heen, een nieuwe toekomst binnen stappen.
Therapeutische doelstelling: We begrijpen hoe we vanuit een krachtig perspectief onze positie in het veld van gezondheidswerkers kunnen innemen en desgewenst versterken en onderzoeken wat we daartoe kunnen ondernemen.
Als je wilt kun je ter voorbereiding het door mij geschreven vierdelige essay lezen ‘Wat is kennis en hoe komen we eraan?’, maar het is geen vereiste om mee te doen:
In het oog van de tijdspiraal